Ung thư da là gì?
Ung thư da là tình trạng các tế bào da tăng sinh bất thường, không kiểm soát, dẫn đến sự hình thành khối u ác tính. Bệnh có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể nhưng thường gặp nhất ở những vùng da tiếp xúc nhiều với ánh nắng như mặt, cổ, tai, tay, và lưng.
Theo thống kê, ung thư da là một trong những loại ung thư phổ biến trên thế giới. Ở Việt Nam, tỷ lệ mắc khoảng 2,9 – 4,5 ca/100.000 dân, với nam giới và người cao tuổi chiếm đa số.
Điểm đặc biệt là đa phần các ca ung thư da có thể được chữa khỏi hoàn toàn nếu phát hiện sớm. Vì vậy, việc nâng cao nhận thức, kiểm tra định kỳ và phòng ngừa đóng vai trò cực kỳ quan trọng.

Các loại ung thư da thường gặp
Ung thư da được chia thành nhiều loại khác nhau, trong đó phổ biến nhất gồm:
1. Ung thư tế bào đáy (Basal Cell Carcinoma)
-
Chiếm 70 – 80% tổng số ca ung thư da.
-
Khởi phát từ lớp tế bào đáy của thượng bì.
-
Biểu hiện thường là nốt sần nhỏ, màu hồng nhạt, có thể loét, dễ chảy máu.
-
Tiến triển chậm, hiếm khi di căn nhưng có thể phá hủy mô xung quanh nếu không điều trị kịp thời.
2. Ung thư tế bào vảy (Squamous Cell Carcinoma)
-
Chiếm 20% các ca ung thư da.
-
Phát triển từ tế bào sừng ở lớp thượng bì.
-
Triệu chứng: khối u sùi, loét, có vảy, dễ lan rộng và di căn hạch.
-
Tiến triển nhanh hơn tế bào đáy, nguy hiểm nếu phát hiện muộn.
3. Ung thư hắc tố (Melanoma)
-
Ít gặp hơn nhưng nguy hiểm nhất.
-
Xuất phát từ tế bào hắc tố – nơi sản sinh melanin (sắc tố da).
-
Thường bắt đầu từ nốt ruồi thay đổi màu sắc, kích thước, bờ không đều.
-
Có khả năng di căn xa tới phổi, gan, não… với tiên lượng xấu.
4. Các loại khác
-
Ung thư tuyến mồ hôi, tuyến bã, hoặc hiếm gặp hơn như sarcoma Kaposi.
-
Dù hiếm, nhưng vẫn cần lưu ý vì có thể phát triển âm thầm, khó phát hiện.
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây ung thư da
Có nhiều nguyên nhân và yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh:
-
Tia cực tím (UV): yếu tố quan trọng nhất, gây đột biến DNA tế bào da.
-
Bức xạ ion hóa: tiếp xúc với tia X, tia gamma trong thời gian dài.
-
Hóa chất độc hại: arsenic, nhựa than đá, dầu mỏ.
-
Di truyền: các hội chứng hiếm gặp như xeroderma pigmentosum, hội chứng Gorlin.
-
Tổn thương da mạn tính: vết loét, sẹo bỏng, viêm lâu ngày.
-
Suy giảm miễn dịch: HIV, ghép tạng, dùng thuốc ức chế miễn dịch.
-
Màu da sáng: người da trắng, tóc vàng hoặc đỏ, mắt xanh có nguy cơ cao hơn.
-
Thói quen sống: thường xuyên tắm nắng, sử dụng giường tắm nắng nhân tạo.
Triệu chứng cảnh báo ung thư da
Tùy loại ung thư da mà triệu chứng khác nhau, nhưng các dấu hiệu cần cảnh giác gồm:
-
Vết loét da lâu ngày không lành.
-
Nốt sần nhỏ, màu hồng, bóng, có mạch máu nổi.
-
Vết sùi, dày sừng, đóng vảy, dễ chảy máu.
-
Nốt ruồi thay đổi màu sắc, kích thước, bờ không đều.
-
Khối u chắc, dính, phát triển nhanh dưới da.
Dấu hiệu ABCDE của ung thư hắc tố
-
A (Asymmetry): nốt ruồi không đối xứng.
-
B (Border): bờ không đều.
-
C (Color): màu sắc loang lổ.
-
D (Diameter): đường kính > 6 mm.
-
E (Evolving): thay đổi theo thời gian.
Nếu có bất kỳ triệu chứng nào trên, hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa da liễu ngay để kiểm tra.
Đối tượng dễ mắc ung thư da
-
Người làm việc ngoài trời (nông dân, công nhân xây dựng, ngư dân…).
-
Người trên 50 tuổi.
-
Người có tiền sử phơi nắng nhiều.
-
Người có hệ miễn dịch yếu.
-
Người từng mắc các bệnh da mạn tính.
-
Người trong gia đình có tiền sử ung thư da.
Chẩn đoán ung thư da
Để chẩn đoán chính xác, bác sĩ có thể thực hiện:
-
Khám lâm sàng: kiểm tra các tổn thương bất thường.
-
Soi da (Dermatoscopy): giúp quan sát chi tiết mạch máu và cấu trúc da.
-
Sinh thiết da: tiêu chuẩn vàng để xác định loại mô bệnh học.
-
Các xét nghiệm hình ảnh: siêu âm, CT, MRI, PET-CT nếu nghi ngờ di căn.
Các phương pháp điều trị ung thư da
Điều trị phụ thuộc loại ung thư, giai đoạn và tình trạng người bệnh.

1. Phẫu thuật
-
Là phương pháp chính, loại bỏ hoàn toàn khối u.
-
Với ung thư tế bào đáy nhỏ, phẫu thuật đơn giản có thể chữa khỏi.
-
Kỹ thuật Mohs được sử dụng để cắt bỏ từng lớp mô và kiểm tra ngay dưới kính hiển vi, giúp bảo tồn mô lành tối đa.
2. Xạ trị
-
Áp dụng cho trường hợp không phẫu thuật được hoặc cần bổ trợ sau mổ.
-
Có hiệu quả với ung thư tế bào đáy, tế bào vảy.
3. Hóa trị
-
Tại chỗ: dùng kem 5-FU hoặc imiquimod cho tổn thương nhỏ.
-
Toàn thân: áp dụng cho trường hợp lan rộng hoặc di căn.
4. Liệu pháp miễn dịch và nhắm trúng đích
-
Sử dụng thuốc ức chế điểm kiểm soát miễn dịch (như pembrolizumab) trong ung thư hắc tố.
-
Giúp tăng khả năng sống còn ở bệnh nhân giai đoạn muộn.
5. Điều trị tái phát
-
Phẫu thuật lại, xạ trị bổ trợ, hoặc hóa trị tùy từng trường hợp.
-
Theo dõi sát để phát hiện sớm tái phát tại chỗ hoặc di căn.
Tiên lượng bệnh ung thư da
-
Ung thư tế bào đáy: tiên lượng rất tốt, tỉ lệ sống >95% nếu phát hiện sớm.
-
Ung thư tế bào vảy: có nguy cơ di căn nhưng vẫn khả quan nếu điều trị kịp.
-
Ung thư hắc tố: nguy hiểm, tiên lượng phụ thuộc giai đoạn.
👉 Nhấn mạnh: phát hiện càng sớm, cơ hội điều trị khỏi càng cao.
Biện pháp phòng ngừa ung thư da
-
Tránh ánh nắng trực tiếp từ 10h – 16h.
-
Dùng kem chống nắng SPF ≥ 30 hằng ngày.
-
Mặc quần áo chống nắng, đội mũ, đeo kính râm.
-
Hạn chế tắm nắng nhân tạo.
-
Khám da định kỳ, đặc biệt khi có nhiều nốt ruồi.
-
Điều trị sớm các tổn thương tiền ung thư.
Khi nào cần đi khám bác sĩ?
-
Có vết loét lâu ngày không lành.
-
Nốt ruồi thay đổi nhanh chóng.
-
Tổn thương da bất thường, chảy máu, đau rát.
-
Khối u mới xuất hiện, phát triển nhanh.
Đừng chủ quan, bởi nhiều người phát hiện muộn nên việc điều trị gặp khó khăn, tốn kém và nguy cơ tử vong cao.
Địa chỉ khám và điều trị ung thư da tại TP.HCM
-
Bác sĩ: Dr. Khoa Trần
-
Điện thoại: 0947.222.648
-
Phòng khám: 564 Hồng Bàng, phường 16, quận 11, TP. HCM
Bác sĩ Khoa Trần có nhiều năm kinh nghiệm điều trị các bệnh lý da liễu, trong đó có ung thư da. Phòng khám được trang bị đầy đủ thiết bị hiện đại, hỗ trợ chẩn đoán chính xác và điều trị hiệu quả.
Kết luận
Ung thư da là bệnh lý ác tính nhưng hoàn toàn có thể chữa khỏi nếu phát hiện sớm. Việc phòng ngừa bằng bảo vệ da trước tia UV, kiểm tra định kỳ và thăm khám kịp thời đóng vai trò quan trọng.
Nếu bạn hoặc người thân có dấu hiệu nghi ngờ, hãy liên hệ ngay 0947.222.648 hoặc đến 564 Hồng Bàng, P.16, Q.11, TP.HCM để được Dr. Khoa Trần thăm khám và điều trị.
Xem thêm: Cắt mí là gì?
Theo dõi các thông tin mới nhất tại fanpage: Dr.Khoa Trần